Gaswinning

Mogelijk zit er in het Hardenbergveld nog eens ongeveer 725 miljoen kuub gas. De NAM kan dit gas niet bereiken via de bestaande boorput. Daarom wil de NAM een nieuwe boring doen in het Hardenbergveld, schuin vanaf de bestaande locatie Collendoornerveen-1.

Na de boring ontstaat een nieuwe put, namelijk: Collendoornerveen-2 (CLDV-2).

Het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) heeft aan de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) een omgevingsvergunning verleend om een zogenaamde diepboring te doen op de bestaande locatie Collendoonerveen-1 aan de Slagenweg 2a te Collendoorn. Met deze boring legt de NAM de nieuwe put Collendoornerveen-2 (CLDV-2) aan, zodat de NAM vanaf hier aardgas kan winnen.

• Bekijk het besluit

De NAM heeft gevraagd of de omgevingsvergunning direct in werking kan treden, zodat ze kunnen beginnen met de werkzaamheden. In januari en februari 2025 waren er voorbereidende werkzaamheden op de locatie Collendoornerveen-1.

De NAM heeft een verzoek ingediend om de bestaande gaswinning uit het gasveld Hardenberg te wijzigen. Deze wijziging gaat over de nieuwe put CLDV-2, waardoor de NAM meer gas uit dat gasveld kan winnen. Als het gas er inderdaad zit, wil de NAM dit gas tot maximaal 2035 gaan winnen. Het is ook mogelijk dat er in de nieuwe put geen gas gevonden wordt.

De Minister van Klimaat en Groene Groei (KGG) heeft ingestemd met het gewijzigde winningsplan van gasveld Hardenberg. Het instemmingsbesluit op het winningsplan ligt van donderdag 13 februari 2025 tot en met woensdag 26 maart 2025 ter inzage.

Bekijk alle documenten op www.mijnbouwvergunningen.nl/hardenberg.

De NAM informeert direct omwonenden, inwoners van het gebied en de plaatselijk belangen in de omgeving van deze nieuwe put over deze gaswinning.

De NAM Omgevingsapp

In de NAM Omgevingsapp vindt u informatie over specifieke activiteiten en projecten van de NAM. De app bevat berichten, planningen en relevante informatie over deze activiteiten en projecten. Daarnaast is het mogelijk om vragen, opmerkingen en reacties achter te laten.

• Download de Android-versie van de app
• Download de iOS-versie van de app

Meer informatie

• Lees meer over het voornemen van de NAM om een nieuwe gasput vanaf de locatie Collendoornerveen-1 te boren
• Bekijk het winningsplan op de website van de NAM
• Bekijk de besluiten op www.mijnbouwvergunningen.nl/hardenberg

Volgens het geactualiseerd winningsplan wordt de duur van de gaswinning uit het Hardenbergveld verlengd van 2031 naar 2025. De hoeveelheid gas die de NAM wil winnen neemt toe met 725 miljoen kuub (van 9.773 naar 10.498 miljoen kuub). De gemeente adviseert:

• Om de duur van de gaswinning elke 5 jaar te evalueren. De evaluatie moet zich richten op de bodemdaling, actuele wetgeving en de stand van zaken van de energietransitie.
• We willen het gebruik van fossiele brandstoffen afbouwen. Gaswinning mag alleen doorgaan als het nog noodzakelijk is.
• Om in het eventuele instemmingsbesluit ook de maximale hoeveelheid te winnen gas uit deze nieuwe put op te nemen.
• Wanneer blijkt dat er geen of maar weinig gas gewonnen kan worden uit de nieuwe put, dan vinden we dat het huidige winningsplan weer aan de orde moet zijn. Dit moet een voorwaarde zijn in een eventueel instemmingsbesluit.

Als reactie liet de minister ons weten dat de NAM jaarlijks gegevens overlegt over de productie.

In het zienswijzenverslag zegt de minister dat als blijkt dat de NAM via de nieuwe put geen of minimaal gas wint, zij het instemmingsbesluit kan wijzigen.

In het winningsplan staat een ‘seismische risicoanalyse’. Dit is een onderzoek naar het risico op trillingen/bevingen of bodemdaling door gaswinning. De daling van de bodem sinds de start van de gaswinning is niet meer dan 2 centimeter. In het vorige winningsplan staat dat de verwachte totale daling boven het gasveld niet meer dan 4 centimeter is, met een onzekerheidsmarge van 2 centimeter.

In het nieuwe winningsplan staat de verwachting dat de extra bodemdaling door deze extra gaswinning minder dan 2 centimeter is. De totale bodemdaling door alle gaswinning uit het Hardenbergveld in het hele gebied is volgens de NAM minder dan 6 centimeter.

De gemeente geeft hierover het volgende advies:

• Het is niet duidelijk of we nog rekening moeten houden met een onzekerheidsmarge. Daarom adviseren we dat de totale te verwachten bodemdaling in het gebied niet meer mag zijn dan 6 centimeter.
• De (verwachte) bodemdaling mag geen invloed hebben op de grondwaterstanden in de woonwijk.
• Bodemdaling door gaswinning gaat nog veel jaren door nadat de gaswinning is gestopt. Zijn er signalen dat de bodemdaling in 2100 boven de 6 centimeter uit gaat komen? Dan moet de gaswinning direct stoppen.
• Beschrijf samen met de gemeente, provincie en waterschap de nadere gevolgen van de huidige en te verwachten bodemdaling in het gebied en de daarbij behorende beheersmaatregelen. Doe dit nog voordat de gaswinning uit deze nieuwe put.

De minister verduidelijkt dat de maximale bodemdaling minder dan 6 centimeter is.

De minister vindt beheersmaatregelen belangrijk, maar het is niet mogelijk om beheersmaatregelen voor te schrijven in het instemmingsbesluit. Dit moeten partijen onderling regelen.

In het winningsplan staat dat het risico op aardbevingen in de laagste categorie zit. Dit betekent dat er trillingen kunnen voorkomen, maar dat mensen die niet of nauwelijks kunnen voelen. We vinden het belangrijk dat ze dit goed in de gaten houden (monitoren). Daarom adviseren we het volgende:

• Op verschillende plekken in de gemeente staan al trillingsmeters. Wij vinden dat deze moeten blijven staan..
• De gaswinning moet meteen stoppen als er trillingen zijn.

De minister geeft aan dat zij niet opneemt dat de winning direct moet stoppen bij trillingen. Zij verwijst naar het seismisch risicobeheersplan voor kleine velden. Daarin staat welke acties worden ondernomen wanneer er trillingen zijn. Daarnaast is er een goed dekkend netwerk om trillingen te meten.

Het risico op aardbevingen in het Hardenbergveld valt dus in de laagste risicocategorie. Daardoor is ook het risico op schade door trillingen/bevingen klein. Toch kan schade nooit helemaal worden uitgesloten. Ons advies op dit punt:

• We vinden dat er een goede schaderegeling moet komen. Hiervoor is er al een schadeprotocol. In een eventueel instemmingsbesluit moet nadrukkelijk staan dat dit schadeprotocol ook in dit geval geldt.
• Mede op basis van lessen geleerd uit de gaswinning in Groningen, moet er sprake zijn van ‘omgekeerde bewijslast’ bij schade. Dit betekent dat uitgangspunt bij schade is dat de NAM hiervoor verantwoordelijk is, tenzij de NAM aannemelijk kan maken dat dit niet zo is.
• De gemeente vindt het belangrijk dat de NAM een plan van aanpak maakt voor het opnemen van de bouwkundige staat (een bouwtechnische 0-meting) van (gevoelige) bouwwerken in de buurt van de nieuwe boorput. En boven de plek van het aan te boren gasveld. In het plan van aanpak moet staan welke gebouwen in aanmerking komen voor een opname van de bouwkundige staat. Een onafhankelijke partij voert de bouwtechnische 0-meting uit, in afstemming met de gemeente.

Schade door mijnbouwactiviteiten kan gemeld worden bij de onafhankelijke Commissie Mijnbouwschade. Deze behandelt de meldingen van schade. Eventueel uit te keren schadevergoedingen komen voor rekening van de NAM.

De minister geeft aan het niet zinvol te vinden om vooraf de een opname van de bouwkundige staat te doen. De NAM heeft toegezegd bij een aantal panden wel een nulmeting van de bouwkundige staat te doen.

• We vinden het belangrijk dat de NAM de omgeving goed informeert over de gaswinning. En over de mogelijke gevolgen daarvan.
• Ook tijdens de werkzaamheden rond de boring verwacht we goede en tijdige informatie voor de buurt.
• We vinden dat er een goed gebiedsproces gevolgd moet worden, ook als het gaat om een eventuele bijdrage van de NAM aan de omgeving. Dit moet een voorwaarde zijn in het eventuele instemmingsbesluit.

De NAM heeft regelmatig overleg met plaatselijk belangen en informeert omwonenden, onder andere via de Omgevingsapp.

De NAM zegt toe een bijdrage te doen in een gebiedsfonds voor de omgeving. We werken aan een nadere invulling.

Het winningsplan gaat verder niet in op de gevolgen voor natuur en milieu door de boring van een nieuwe put.

• We vinden dat de NAM dit vooraf inzichtelijk moet maken.

Er is geconstateerd dat de effecten voor het milieu minimaal zijn.