Het Verdrag van Meppen

Een groot deel van het zoekgebied Balderhaar-Moor ligt pal aan de grens. Dit betekent dat het Verdrag van Meppen hier geldt. Het Verdrag van Meppen is in 1824 gesloten door het Koninkrijk der Nederlanden en het toenmalige Koninkrijk Hannover.

In het Verdrag van Meppen staat dat het verboden is om binnen een zone van 376 meter van de Nederlands-Duitse landsgrens te bouwen. Dit verbod geldt voor beide zijden van de grens.

In 1960 hebben Nederland en Duitsland de grenzen tussen beide landen opnieuw vastgesteld. Ook hiervoor is een verdrag gesloten. In dit verdrag uit 1960 staat dat het Verdrag van Meppen blijft gelden. Dat betekent dat het bouwverbod binnen de zone nog steeds geldt.

Uitzonderingen op het verbod om te bouwen binnen de zone langs de grens

In 1846 is het Verdrag van Meppen aangevuld. In de aanvulling staat dat er in twee gevallen afgeweken kan worden van het bouwverbod. En dat er in die gevallen toch gebouwd mag worden binnen de zone langs grens.

Volgens de tekst uit het oorspronkelijke verdrag mag het afwijken van het bouwverbod alleen bij het bouwen van woningen. Of specifiek voor woningen met stookplaatsen van kolonisten. Een situatie die vandaag de dag niet meer voorkomt. Een voorwaarde is dat zowel de Duitse als de Nederlandse overheid hiermee instemmen. Alleen dan kan een vergunning om te bouwen verleend worden.

De provinciale overheid kan in zo’n geval een vergunning afgeven voor het bouwen binnen de zone waar het verdrag van Meppen geldt. In Duitsland is dat het Bundesland Niedersachsen. In Nederland de provincie Overijssel. De gemeente kan hiervoor geen vergunning afgeven.

Nadere afspraken over het toepassen van de regels uit het Verdrag van Meppen

De tekst uit het Verdrag van Meppen is oud. Wetten en situaties zijn ondertussen veranderd. Het is dus niet altijd duidelijk hoe de regels uit het verdrag toegepast moeten worden. Daarom hebben de Duitse en Nederlandse overheid in 1975 afspraken gemaakt over hoe ze om willen gaan met de regels uit het Verdrag van Meppen.

In de afspraken uit 1975 staat dat het voor het bouwen van gebouwen mogelijk is om af te wijken van het bouwverbod. In het oorspronkelijke Verdrag ging het alleen om woningen. Een belangrijke verandering is dat men er sinds 1975 vanuit gaat dat de Duitse en Nederlandse overheden akkoord zijn met het bouwen binnen de zone, tenzij een van de overheden bezwaar maakt. Er wordt dus niet formeel om instemming gevraagd. De overheid aan de andere kant van de grens moet actief bezwaar maken.

Het Verdrag van Meppen en het plan voor een windpark in Duitsland

In de Nederlandse en Duitse bouwregelgeving wordt een windmolen of windturbine gezien als een gebouw. Wanneer er concrete plannen zijn voor het bouwen van windmolens binnen de 376-meterzone langs de grens én hiervoor een vergunning wordt aangevraagd, is het bouwverbod uit het Verdrag van Meppen van toepassing.

De provinciale overheid kan bezwaar maken tegen overtreding van het bouwverbod. En daarbij een beroep doen op het Verdrag van Meppen. Het bouwverbod uit het Verdrag van Meppen geldt nog niet bij het aanwijzen van een zoekgebied of het wijzigen van een bestemmingsplan. Want er is dan nog geen vergunning om te bouwen aangevraagd.