In het coalitieakkoord 2022-2026 staat dat we ons bij windenergie willen richten op initiatieven uit de samenleving. Windenergie op bedrijventerreinen heeft onze voorkeur. Want bedrijven vragen en gebruiken veel energie.
Onze ambitie voor windenergie
We hebben onze ambitie in 2023 uitgewerkt in een ‘Strategiebrief Energietransitie’. Concreet wilden we onder voorwaarden samen met het bedrijfsleven onderzoeken of het mogelijk was om duurzame energie op of bij bedrijventerreinen te ontwikkelen of in het bosgebied langs de N36 bij Diffelen. De voorwaarden daarbij waren dat het om een initiatief van onderaf ging en dat lokaal eigendom geborgd is. Verder wilden we rekening houden met plannen voor windmolens in buurgemeenten of in Duitsland. Ook hebben we een afwegingskader en participatieleidraad gemaakt. Op basis daarvan kon de gemeenteraad besluiten om wel of niet mee te werken aan een plan voor windmolens in de gemeente Hardenberg.
De provincie neemt regie met windbeleid
In juni 2023 namen Provinciale Staten van de Overijssel de motie ‘Grip op Wind’ aan. De provincie Overijssel nam vanaf dat moment de regie als het gaat om windenergie en heeft ‘windbeleid’ gemaakt. In het windbeleid staat dat er in 2030 in Overijssel 2 TWh aan windenergie moet worden opgewekt. Daarvoor zijn ongeveer 90 extra windturbines in Overijssel nodig.
In het windbeleid staat ook dat er in Overijssel vier voorkeursgebieden zijn om windenergie op te wekken. Buiten deze voorkeursgebieden mogen er alleen maar clusters van vier of meer windturbines neergezet worden. Hiermee wil de provincie versnippering in het landschap voorkomen. Op bedrijventerreinen mogen ook minder dan vier turbines geplaatst worden. Een van de voorkeursgebieden ligt in de gemeenten Ommen en Hardenberg. Een groot deel van de gemeente Hardenberg is in onderdeel van dit voorkeursgebied.
Afspraken tussen de provincie en de gemeenten
In het kader van het windbeleid heeft de provincie met de meeste Overijsselse gemeenten ‘programmeringsafspraken’ gemaakt. Deze afspraken zorgen ervoor dat windturbines niet zomaar overal worden geplaatst. De gemeente Hardenberg heeft de volgende afspraken gemaakt met de provincie Overijssel.
In de gemeente Hardenberg is ruimte om tot 2030 nog maximaal 200 GWh windenergie op te wekken. Dat zijn 10 tot 15 windmolens. Het precieze aantal windmolens is afhankelijk van het vermogen. De totale ruimte is 235 GWh windenergie. Een deel daarvan wordt al opgewekt in Windpark De Veenwieken (35 GWh).
De provincie beoordeelt in de eerste ronde (aanmeldperiode 16 oktober 2024 tot 15 februari 2025) de plannen voor windmolens op bedrijventerreinen Broeklanden, Nieuwe Haven, Rollepaal en de zandwinplas bij Balderhaar op haalbaarheid. En bepaalt welke initiatiefnemers hun plan verder mogen uitwerken.
In de eerste ronde zijn de volgende plannen ingediend bij de provincie:
Enkele plannen op bedrijventerrein Broeklanden voor één tot twee windturbines.
Een plan op bedrijventerrein Rollepaal voor één tot twee windturbines.
Een plan voor één tot twee windturbines nabij de zandwinplas Balderhaar.
De provincie toetst of de plannen voldoen aan het provinciaal windbeleid en beoordeelt de plannen. Medio april is duidelijk welke plannen de provincie goedkeurt. Initiatiefnemers van goedgekeurde plannen mogen starten met de ruimtelijke procedures. Zij werken hun plan dan uit tot een definitief project. Ook voeren ze de benodigde onderzoeken uit en hebben ze contact met de omgeving.
Na deze eerste ronde is duidelijk geworden dat er nog 140 GWh aan ruimte over is voor windenergie in de gemeente Hardenberg. In de tweede ronde kunnen alle andere initiatiefnemers met een plan voor windturbines in het voorkeursgebied Ommen-Hardenberg een aanvraag doen bij de provincie Overijssel. Deze aanmeldperiode geldt voor het oostelijke deel van de gemeente Hardenberg. Ook het windbos langs de N36 is onderdeel van deze tweede ronde. De aanmeldperiode voor de tweede periode is van 1 april 2025 tot 30 juni 2025. De provincie beoordeelt ook de plannen uit deze tweede ronde en bepaalt welke plannen verder uitgewerkt kunnen worden.
Aandachtspunten
De gemeenteraad van Hardenberg stemde in mei 2024 in met deze afspraken. Daarbij vroeg de gemeenteraad de provincie Overijssel nadrukkelijk om onder andere rekening te houden met de volgende punten:
Bij het afgeven van een omgevingsvergunning voor plannen voor windmolens houdt de provincie rekening met plannen voor windparken in de buurt of over de grens in Duitsland.
De initiatiefnemer en de provincie betrekken inwoners/omwonenden bij het uitwerken van de plannen.
Inwoners of ondernemers werken samen in een energiecoöperatie en zijn voor minimaal 50% eigenaar van de windmolens.
Inwoners van de gemeente Hardenberg worden goed en tijdig geïnformeerd.
Het provinciaal windbeleid geldt vanaf 1 november 2024
Provinciale Staten stemden op 9 oktober 2024 in met het windbeleid. De programmeringsafspraken en het provinciaal windbeleid gelden vanaf 1 november 2024.
Aanmeldperiode voor initiatieven
Vanaf 16 oktober 2024 tot 15 februari 2025 konden initiatiefnemers met een plan voor windturbines op een van de bedrijventerreinen in de gemeente voor windparken zich melden bij de provincie Overijssel. Er zijn plannen ingediend voor:
één tot twee windturbines op bedrijventerrein Broeklanden (enkele inititiatieven).
eén tot twee windturbines op bedrijventerrein Rollepaal.
eén tot twee windturbines nabij de zandwinplas Balderhaar.
De provincie Overijssel kiest de beste projecten nog uit, tot een maximum van 60 GWh. Dat zijn in totaal ongeveer 3 tot 4 windturbines. Medio april is bekend voor welke plannen ruimtelijke procedures kunnen starten. Ingediende plannen kunnen dus ook afvallen in het proces, aangepast worden of niet doorgaan.
De tweede aanmeldperiode voor de gemeente Hardenberg begint in april en loopt tot en met juni 2025 en geldt voor het oostelijke deel van de gemeente Hardenberg.
Wat is onze rol en wat doet de provincie?
De provincie Overijssel heeft de regie nu overgenomen. Dat betekent dat het college van burgemeester en wethouders en onze gemeenteraad geen rol meer hebben bij het beoordelen van de plannen voor windmolens in onze gemeente.
De provincie Overijssel beoordeelt de plannen voor windturbines. En kiest de beste projecten uit. Initiatiefnemers van die projecten mogen hun plan verder ontwikkelen. Voor die projecten start de procedure voor de aanvraag van een vergunning. Ook worden er onderzoeken gedaan naar bijvoorbeeld de gevolgen voor de natuur in de omgeving. Pas als de initiatiefnemers voor hun project van de provincie een vergunning hebben gekregen, kunnen ze beginnen met het plaatsen van de windturbine.
Initiatiefnemers met plannen voor het opwekken van windenergie moeten zelf de omgeving informeren en ruimte bieden om mee te doen, mee te praten en een mening te geven. Dat is zo geregeld in de Omgevingswet. Het kan dus zijn dat zij hun ideeën of plannen presenteren op een website of tijdens een informatieavond. Dat betekent nog niet dat deze plannen ook doorgaan, omdat de provincie eerst toestemming moet geven om de plannen verder uit te werken. En omdat de totale hoeveelheid windenergie die in de gemeente Hardenberg wordt opgewekt niet hoger mag zijn dan 235 GWh.
Op dit moment zijn de volgende initiatieven in de gemeente Hardenberg bekend. De provincie Overijssel maakt tijdens de aanmeldperiode niet bekend welke initiatiefnemers zich melden.
